Arcydzięgiel lekarski

Angelica archangelica L., Arcydzięgiel.

W stanie naturalnym arcydzięgiel występuje w środkowej i północnej Europie i Azji. W Polsce można go spotkać w Tatrach i Sudetach. Jest to dwuletnia, czasami wieloletnia, roślina z rodziny baldaszkowatych. Przez całe stulecia arcydzięgiel uważany był za roślinę świętą, co znalazło swój wyraz w nazwie łacińskiej.

Roślina charakteryzuje się silnym, korzennym zapachem — początkowo słodkawym, a następnie wyraźnie gorzkim smakiem. Związane jest to z obecnością olejku (0,5—1,7%), w skład którego wchodzą m.in. felandren, limonen i pineny oraz gorycze i żywice.

Jako przyprawa mogą być wykorzystywane wszystkie części rośliny. Szczyty pędów i młode liście ugotowane podaje się jako jarzynę, mogą służyć również jako dodatek do zup i sosów. Świeże korzenie są atrakcyjnym składnikiem surówek warzywnych, zaś wysuszone i zmielone stanowią przyprawę do pierników i ciasteczek Ogonki liściowe smażone w cukrze używane są jako konfitura, wchodzą w skład bakalii kandyzowanych używanych do keksów i dekoracji ciast i tortów Owoce są niezbędnym składnikiem likierów ziołowych